Da li znate koji srpski manastir je podigao vitez reda Zmaja?

Jedan od najlepših i najznačajnih naših manastira, okružen visokim brdima, neverovatno bajkovito okovan sa dvanaest kula, ostavlja neverovatno snažan utisak i vekovima privlači pažnju svojim izgledom.

Velelepni manastir Manasija nalazi se u blizini Despotovca, ušuškan u miru i tišini reke Resave, poznat je i kao Resavski Manastir. Manastir Manasija je dobio ime po svom ktitoru Despotu Stefanu Lazareviću koga su od milošte i zbog njegovog „slatkoglagolanija“ nazivali „vtori Manasija“ (time su ga zbog lepog govora i pripovedanja upoređivali sa vizantijskim letopiscem konstantinom Manasijom iz 12. veka). Te je po Despotu osnivaču i njegovom nadimku Manasija i dobila ime.

Despot Stefan Lazarević, sin kneza Lazara i knjeginje Milice, poznat i kao Stefan visoki, bio je jedan od naših najobrazovanijih, najpametnijih i najnačitanijih vladara. Despot Stefan čija je zadužbina ovaj manastir, bio je među prvim članovima viteškog reda Zmaja, a o tome koliko je ovo počasno mesto značajno, govori i činjenica da je postojalo samo dvadeset i četiri članova reda, na čije mesto bi neko drugi mogao da dođe samo u slučaju smrti nekog od prvobitnih članova, i to samo uz probni period od godinu dana.Viteški red Zmaja, osnovao je ugarski kralj i kasniji rimski car Žigmund Luksemburški. Formiran je 12.12.1408. kao odgovor na imperijalističke namere azijskih civilizacija da osvajanjima prošire uticaj svoje kulture i religije. Viteški red Zmaja, predstavljao je borbeni bastion hrišćanskih i Evropskih vrednosti, u skladu sa čime je za svoje zaštitnike izabrao svetog Đorđa i svetu Margaretu, a za grb i simbol zmaja sa krstom na svojim leđima, repom obavijenim oko svoga vrata, koji je oslikavan na zastavama i viteškoj opremi. Viteški red Zmaja osnovan je od dvadeset četiri najcenjenijih vitezova Evrope tog doba, koji su se izdvajali ne samo zbog svojih uspeha u borbi, već su se isticali i po svojim moralnim načelima i principijalnosti. Upravo iz tih razloga, počasno mesto prvog viteza prema osnivačkog povelji, takozvani –prvi među jednakima, bio je despot Stefan Lazarević. Upravo u zadužbini velikog viteza i despota Stefana Lazarevića, 2015. godine održan je prvi Međunarodni viteški turnir “Despot Stefan Lazarević”. Viteški turnir kreiran je sa idejom da se narod upozna sa konceptom viteštva, njihovim vrednostima i idealima, koji se zasnivaju na hrišćanstvu i službi Bogu i zajednici. Na viteškom turniru možete se upoznati sa autentičnom viteškom borbom, kao i opremom koja je oplemenjena i ukrašena hrišćanskim simbolima.
Izgradnja manastira je započeta 1407. godine, a završena je 1418. godine. Manastirska crkva je posvećena Svetoj Trojici, a osveštena je na praznik Svetog Duha. Osveštenju su prisustvovali Patrijarh srpski Kirilo I, igumani, vlastela sabor srpskih prvosveštenika. Ove podatke je ostavio Konstantin Filozof, Despotov savremenik i biograf. Veoma brzo nakon izgradnje Manasije, manastir je postao kulturni centar despotovine zbog toga što je Konstantin Filozof doveo učene monahe. Resavska škola koja je radila u okviru manastira Manasije, je bila radionica sa učenim monasima piscima, prevodiocima, prepisivačima i književnicima. Oni su prevodili i ukrašavali knjige i rukopise, bili izvor mnogih pisanih dela i tako dalje. Zbog toga je manastir predstavljao simbol duhovnosti i prosvećenosti tokom narednih vekova. Po pravilima ove škole se radilo i u crkvi Pećkoj patrijaršiji i manastirima Hilandaru, Dečanima i Ljubostinji. Vremenom se uticaj Resavske škole proširio i na druge države kao što su Makedonija, Bugarska, Rumunija i Rusija.

Sam manastir i celo njegovo područje je okruženo visokim bedemima, koji su imali odbrambenu ulogu. To je činilo jedanaest kula od kojih se isticala donžon ili Despotova kula i u nju se jedino ne može ući sa bedema. Razmaci između kula su bili veći na istočnoj, a manji na zapadnoj strani. One su se razlikovale samo u osnovi. Neke su u obliku šestougaonika, a neke imaju četvorougaonu osnovu. Na udaljenosti od 2m od bedema je podignut još jedan zid kao dvostepena odbrana. Kasnije je izgrađena Smederevska tvrđava na isti taj način. Kao najvažniji objekat manastirskog kompleksa smatra se crkva Svete Trojice. Ona spada u najlepše crkve moravskog stila.

Postojao je rov, koji je vodio do Malog grada. Preko rova se nalazio most, koji je vodio put ka prvoj kapiji u spoljnom odbrambenom zidu, a odatle do druge kapije, kako bi se stiglo do dvorišta. Postojala je i dvojna mašikula iznad kapije.
Od 1954. godine Manasija postaje ženski manastir, a nekoliko decenija kasnije za potrebe rastućeg sestrinstva sagrađen je i savremeni konak koji se nalazi na istočnom delu porte.

Freske prikazuju scene iz Hristovog života i njegovih čudotvorstva, uspeće Bogorodice, ali i ilustruju lica raznih svetaca, proroka, kao i vladara i svetih ratnika. Jedna od najznačajnijih freska je svakako freska ktitora manastira, koja se nalazi na zapadnom zidu centralnog dela crkve.
Na ovoj fresci, prikazan je desport Stefan sa žezlom u desnoj ruci, dok levom rukom prinosi maketu manastira svetoj Trojici uz molitvu ispisanu na svitku. Kvalitet izrade fresaka je neupitan, o čemu svedoči tehnika oslikavanja, kao i specifična plava boja i slojevi zlatnih čestica na freskama, koje daju neprocenjivu vrednost, uprkos oštećenosti.